Παθητικότητα, επιθετικότητα και θετική συμπεριφορά στην επικοινωνία

Έχεις βρεθεί ποτέ σε καταστάσεις που ήθελες να πεις κάτι και δεν το έκανες για να αποφύγεις τον καυγά;

Ή αισθάνθηκες τόσο θυμωμένος που είπες κάτι που μετάνιωσες μετά;

Παρατηρείς ότι μία από τις δύο προτάσεις τείνουν να χαρακτηρίζουν τον τρόπο έκφρασής σου και μάλλον εμφανίζεται συστηματικά όταν προσπαθείς να συζητήσεις ή να συναναστραφείς άλλους ανθρώπους; Πολλοί από εμάς συναντάμε δυσκολίες όταν χρειάζεται να επικοινωνήσουμε ειλικρινώς, ανοιχτά, και ευθέως με τους άλλους ανθρώπους.

Ως αποτέλεσμα, συχνά καταφεύγουμε στην παθητικότητα ή την επιθετικότητα.

Παθητικότητα

Η παθητική επικοινωνία αφορά στην τάση του ατόμου να μην εκφράζει με σαφήνεια τις επιθυμίες και τις σκέψεις του ή όταν το κάνει να θέλει να τιμωρήσει ή να υποτιμήσει το άλλο άτομο. Έτσι, μπορεί κάποιος να χρησιμοποιεί σαρκασμό, να υποχωρεί μεν αλλά με τρόπο προσβλητικό για το συνομιλητή του ή να παραμένει σιωπηλός με δικό του κόστος.

Επιθετικότητα

Η επιθετικότητα από την άλλη πλευρά περιλαμβάνει τη συσσώρευση συναισθημάτων που τελικά εκρήγνυνται, χωρίς να αφήνουν χώρο για επικοινωνία. Με το να είναι κανείς επιθετικός, βάζει τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα δικαιώματά του πιο πάνω από των άλλων. Αυτό που προσπαθεί να κάνει είναι να περάσει το δικό του χωρίς να δίνει στους άλλους επιλογή.

Θετική (Διεκδικητική) συμπεριφορά στην επικοινωνία

Στον αντίποδα των δύο προηγούμενων εναλλακτικών βρίσκεται η θετική συμπεριφορά. Για να έχει κάποιος θετική συμπεριφορά, χρειάζεται να θεωρεί ότι έχει αξία και δικαίωμα να χαίρεται τη ζωή. Ταυτόχρονα, εκτιμά τους άλλους το ίδιο με τον εαυτό του και σέβεται το δικαίωμα των άλλων να έχουν τη γνώμη τους. Η βασική έννοια είναι ο σεβασμός προς τους άλλους και ο σεβασμός των δικών του αναγκών, ώστε να μην αισθάνεται ότι τον εκμεταλλεύονται.

Η θετική συμπεριφορά περιλαμβάνει το να είναι κανείς ξεκάθαρος με τα συναισθήματά και τις ανάγκες του. Αυτό απαιτεί αυτοπεποίθηση και κατάλληλη γλώσσα του σώματος, όπως επίσης και την ικανότητα επικοινωνίας χωρίς εντάσεις.

Η θετική συμπεριφορά περιλαμβάνει:

• Να λέω «ναι» όταν το θέλω και να λέω «όχι» όταν το εννοώ (από το να συμφωνώ να κάνω κάτι απλώς για να ευχαριστήσω κάποιον άλλον)

• Να αποφασίζω για τον εαυτό μου και να υπερασπίζομαι τις αποφάσεις μου ακόμη κι αν προξενεί εντάσεις, να θέτω καθαρά όρια

• Να αισθάνομαι ότι μπορώ να αντιμετωπίσω τις συγκρούσεις όταν συμβαίνουν

• Να αντιλαμβάνομαι πώς να διαπραγματεύομαι όταν δύο άνθρωποι θέλουν διαφορετικά πράγματα

• Να είμαι ικανός να μιλώ ανοιχτά για τον εαυτό μου και να μπορώ να ακούω τους άλλους

• Να μπορώ να παίρνω και να δίνω θετική και αρνητική ανατροφοδότηση

Γράφει η Βιβή Σωτηροπούλου, ψυχολόγος, Δρ Ψυχολογίας, Πάντειο Παν/μιο

Πηγή : http://e-psychology.gr